Biga'yı Tanıyalım - Yeri ve Konumu
Biga, yurdumuzun Marmara Bölgesi'nin Güneybatı bölümünde yer alan Çanakkale İline bağlı bir ilçedir. İlin Kuzeydoğu yönündeki ilçe toprakları, Çanakkale Boğazı'nın başlangıç yeri olan, Marmara Denizi'ne kıyıdır. Genel yüzölçümü 1331 km2 olup, en batısı olan Bakacak Bucağı'na bağlı Ahmetler Köyü'nün batısında kalan Kocaçay (Eşelek-Kıratlı) Çayı ile Araeneci Deresi'nin birleştiği yerden 26 derece, 53 dakika, 21 saniyelik doğu boylamı ile 40 derece, 03 dakika, 57 saniyelik kuzey enlemi; en doğusu olan Sinekçi Bucağı'na bağlı Kepekli Köyü'nün doğusundaki Taşlıyalak Sırtı'nın, Marmara Denizi'ne ulaştığı Gümrük adı verilen Gönen İlçesi Denizkent yerleşim biriminin hemen yanında 27 dece, 31 dakika, 22 saniyelik doğu boylamı ile 40 derece, 09 dakika, 07 saniyelik kuzey enlemi geçmektedir. Bu en doğu ile en batı noktalar arasındaki uzaklık, kuş uçuşu 69 km'nin biraz üzerindedir.
İlçenin en güneyi olan Ilıcabaşı Köyü'nün güneyindeki Mağara Dağı'ndan, 40 derece, 30 dakika, 57 saniyelik kuzey enlemi ile 27 derece 15 dakika 00 saniye doğu boylamı, en kuzeyi olan Karabiga Bucağı'nın kuzeyinde Marmara Denizi kıyısındaki ince Burun (Kara Burun)'dan 40 derece, 28 dakika, 33 saniyelik kuzey enlemi ile 27 derece,18 dakika,13 saniyelik doğu boylamı geçmektedir. İlçenin en güneyi ile en kuzeyi arasındaki noktalar arasındaki uzaklık kuş uçuşu 43 km.'ye yakındır. İlçe merkezi ise; 27 derece, 15 dakika doğu boylamı ile 40 dece,13 dakikalık kuzey enleminin kesiştiği yerdedir. Greenwich ile Biga arasında 1 saat 49 dakikalık saat farkı vardır.
Çanakkale ilinin en büyük ilçelerinden biri olan Biga, kendi adı ile adlandırılan Biga Yarımadası üzerinde kurulmuştur. İlçenin doğusunda Balıkesir'in Gönen İlçesi, batısında Çanakkale İli Lapseki İlçesi, güneyinde Çanakkale İli Çan ve Yenice ilçeleri, kuzeyinde ise Marmara Denizi bulunmaktadır.
Biga İlçe merkezi, Çanakkale-Bursa İlleriyle Çan İlçesi karayollarının kesişim merkezindedir. Çanakkale ilinin en büyük ve tarihi akarsularından Kocabaş(Granikos) Çayı'nı ortasına alıp, Balıkkaya Tepesi eteklerine doğru yaslanmış, son zamanda Şirintepe'ye doğru büyük bir gelişme göstermiştir. Denizden yüksekliği; Balıkkaya'da 196 metre, Hükümet Meydanı'nda 50 metre, Kocabaş Çayı boyunca 24 metre, Şirintepe'de 60 metre civarındadır. İlçe toprakları Marmara Denizi'ne kıyı ise de ilçe merkezi denizden 15 km., güneyde iç kısımdadır.
Biga, il merkezi Çanakkale'ye Lapseki üzerinden 84 km., Çan üzerinden 107 km.'dir.
DEPREMLER, YANGINLAR, SU BASKINLARI
Biga İlçesi ve çevresi 1. derece deprem kuşağı içinde bulunmaktadır. Bunun nedeni, yer kabuğunun büyük levhaları arasında bir sıkışma kuşağı üzerinde yer alan Türkiye, yalnız Alp Dağları'nın oluşum döneminde kvrılmalara uğramış, yakın jeolojik zamanlarda toptan yükseldiğinden atimi ı yırtılma fayları oluşmuş, bu faylarla da yer yer parçalanmıştır. Genç kabuk hareketlerinin yol açtığı basınç ve gerilmeler devam ettiğinden, ülkemizden ve ilçemiz Biga'dan İznik-Gemlik kolu fay hattı Akyazı - İznik - Gemlik - Bandırma - Biga -Çan - Bayramiç - Ezine uzantısında olup 260 yıldır enerji toplamakta Ulubat-Manyas kolu fay hattı da Akyazı - Osmandı - Bursa - Ulubat Gölü - Manyas Gölü - Gönen - Yenice fay hattı da İlçemiz yakınından geçip 47 yıldır enerji toplamaktadır.
Biga'mızdan geçen fay hattı, diriliğini korumakta ve zaman zaman yatay ve.düşey doğrultuda oynamaktadır. Bu nedenle, İlçemiz Biga, Türkiye'de ve Dünya'da deprem riskinin yüksek olduğu yerdedir, ilçemizde 1064, 1739, 1894, 1953 ve 1983 yıllarında çeşitli şiddette depremler olmuştur. Bu depremlerde çok önemli can kaybı ve maddi hasar meydana gelmemiştir.
İlçede bilmen iki önemli yangın olmuştur. 1900 yılındaki yangın Kurşunlu Camii çevresinde olmuş, ikinci ve en büyük yangın, 1935 yılında olmuş, kent oldukça zarar görmüş ve yangından sonra önemli ölçüde yenilenmiştir. Bu yenilenme olayında, inşaat mühendisi yerine bir demiryolu mühendisinin görev yapması nedeniyle, yenilenen bölümlerdeki yol ve caddeler, birbirlerine tren yolu makası gibi keserler.
Biga İlçe merkezi ve Kocabaş Çayı yatağı yakınındaki köyler, sık sık su baskınlarına uğramaktadır. 1966 yılında yapılan setten sonra, İlçe merkezi belirli bir oranla su baskınından kurtulmuştur. 1980 -1993 ve 1997 yıllarındaki su baskınları can kaybına yol açmamışsa da mal ve hayvan kaybına neden olmuşlardır.
Özellikle Aralık 1997 tarihinde, hatalı çevre yolu inşaatının neden olduğu su baskını sonucu, okullar üç gün tatil edilmiştir.
1975 yılında, Karabiga Beldesi'nde hortumun yol açtığı su baskını da, büyük zarara neden olmuştur.
TARİHÇE
Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesi ile (1839), yenilik getiren "Teşkilat-ı Vilayet" (il Örgütlerinin Kurulması) tüzüğü 1867 yılında yürürlüğe girer. Bu tüzük hükümlerine uyularak İlçemiz Biga'da Belediye Örgütü 1870 yılında kurulmuştur. 1870 (Rumi 1287) Yılında, İdare-i Umumiyel Vilayet nizannamesi ile onaylanan genelge1 hükümlerine göre, o zamanki mülki idare bölüm merkezleri olan vilayet, sancak ve kaza merkezlerinde birer belediye örgütü kurulur, Belediyenin başına, mutassarrıf tarafından memurlar arasından atanacak, valinin onayı ile ataması tamamlanacak bir belediye reisi bulunur. Belediye meclisi ise, yine o tarihlerde mevcut mahalli ihtiyar heyetlerinin beldede emlak sahibi olan ve devlete yılda belirli bir' miktar vergi ödeyen erkekler arasından seciler kimselerden oluşmaktadır. 1876 (Rumi 1292) Yılında, "Teşkilat-:| Esasiye Kanunu" ile belediye reis ve meclisi üyelerinin seçim yöntemi ile belirlenmesi öngörülür. Biga'nın ilk imar planı 1904 (Rumi 1320) yılında, büyük yangından sonra yapılmış, Belediyemizde mevcut yangından sonra tanzim edilen imar haritası altında 21 Mart 1321 tarihini (1905) taşımaktadır. Aynı haritanın altında haritayı çizen tarafından düşürülmüş "Badel Harik Kasabanın Ser Mühendisi" ifadesi bulunmaktadır. Bu haritanın altı, okunamayan bir mühürle mühürlenmiştir. Cumhuriyet döneminde kasabanın ilk imar planı, 1948 yılında Belediye Başkanı Raşit USUMİ zamanında yapılmıştır.
İmar planı üzerinde 1959 tarihinde değişiklikler yapılmış ancak, bu müteaddi! değişikliklerin yeterli gelmemesi üzerine, Belediye Başkanı Fethi USUMİ'nin 1968 yılında Başkan seçilmesi üzerine, yaptığı girişimler neticesinde kasabanın yeniden imar planı yapılması kararlaştırılmış ise de, bu imar planının yapılması gerçekleşememiştir. 1978 yılındaki Revizyon da yeterli olmayınca 1995 yılında Şükrü KEMERLİ tarafından geniş kapsamlı revizyon ile şehrin "Nazım Planı yapılmıştır. Kasabamızda ilk elektrik santralı 1923 yılında Belediye Başkanı Şevket Bey zamanında kurulmuştur. Bugün motor gücünün ne olduğunu gösterir elde bir bilgi ve belge bulunmamaktadır. Ancak Raşit Şey'in akrabası Moskova Üniversitesi Elektrik Bölümü Mezunu Mühendis Ahmet Han, elektrik binasında ve motorun kurulmasında önemli çalışmalarda bulunmuştur. İlk elektrik santralı kurulduğu zamanda makinist bulunan şahıs Ruşen Bey ismin taşıyan bir şahıstır. (Bu zat Rus asıllı olup Vrangel ordusu ile Türkiye'ye gelmiş. Bu ordudaki rütbesi Albay olup, asıl ismi Roskofdur. İhdida ettikten sonra Ruşen ismini almıştır. 1960 yılında şebeke, 1965 yılında ulusal elektrik ağına (enterkonnete) bağlanmıştır. İlk motorlu itfaiye teşkilatı, 1929 yılında, Başkan Şevket Bey zamanında kurulmuştur, itfaiye teşkilatı'na alınan ilk araba, 3.5 tonluk FIAT marka araba olup, ilk şoförü Tevfik ÖZKANLI'dır, Belediye Başkanlarından Raşit USUMİ zamanında Hükümet Binası Önünde Cumhuriyet Bayramında Devlet Protokolü Cumhuriyet Meydanı'ndaki ATATÜRK Anıtı Kaymakam Hilmi DAGCIOĞLU zamanında Tayyareci Hüseyin Bey adı İle anılan Hüseyin GERZE tarafından kurulan bir komite tarafından yapılmıştır.
Biga'da ilk arazöz, 1929 1957 yılında 2 adet arasöz alınarak, geliştirilmiştir. Halen 3 adet tam donanımlı modern arasöz ile itfaiye teşkilatı görev yapmaktadır. Kasabamızda ilk park, 1928 yılında Hacı Mahmut oğlu Mehmet Ağa'nın Belediye Başkanlığı sırasında açılmıştır. 1960 yılında Belediye Parkı, 1981 Yüzüncüyıl Atatürk Parkı modernize edilmiştir. Daha sonra, Avcılar ve Kaynanalar Parkı ile 1995 yılında da Adnan Menderes Parkı ve Bahriye Üçok Parkı Belediyece hizmete açılmıştır. Atatürk büstünün yanındaki ismet İNÖNÜ'nün büstü 1950 yıllarında yerinden sökülerek alınmıştır. 1981 yılında yaptırılan Atatürk büstü ise şimdiki yerine konulmuştur. Kasabamızda ilk Belediye otogarı, Kaymakam Hilmi DAĞCIOĞLU zamanında yapılarak işletmeye açılmıştır. Bu otogar şimdiki Belediye iş Merkezi'nin yerinde olup, daha sonra Kültür Sarayı'nın bulunduğu yere taşınmışsa da, tekrar eski yerine getirilmiştir.1969 Yılında, yeni otogarın yapımının tamamlanması ile otogar bugünkü yerine taşınmıştır. Halen hizmet vermektedir. Ancak ihtiyacı karşılayamadığından ve şehir içerisinde kurulan pazar yerinin giderek sıkışması sebebi ile otogarın bir başka yere, pazarın da buraya taşınması düşünülmektedir, Biga Belediyesi'nde ilk bando teşkilatı 1917-1918 yıllarında Biga Askerlik Şubesi Başkanı Rauf Bey ile Karabiga Askerlik Şubesi Başkanı Osman Beylerin teşvikleri ile 35 parça olarak, bugün yazlık Marmara Sineması'nın yanındaki kırmızı kulüp denilen yerde, bando Başçavuşu Mehmet Çavuş'un emri altında ve yardımcısı Ermeni Kavril ile birlikte kurulmuş ve zamanımıza kadar gelmiş olup, halen 25 kişi faaliyetlerine devam etmektedir.
Belediye, bugün ayakkabıcılar çarşısının bulunduğu yerdeki iki katlı ve ahşap binada hizmete başlamış, 1960 yılında şehrin köprü [işindeki eski mezarlık olan yerde inşaa edilen i katlı betonarme binaya Kaymakam Halit TOKULLUGİL zamanında taşınmıştır. 1997 'ilında bitirilen yeni hizmet binasına Şubat 998 yılında taşınarak hizmetlerine devam etmektedir. Halen Kültür Sarayı olarak adlandırılan iinema ve Pasaj inşaatı 1965 yılında Belediye iaşkanı Osman Nuri BABI zamanında iaşlanarak, 1975 yılında tamamlanmıştır. Bu linada iş yerleri, 800 kişilik kapalı ve açık iki adet sinema ile çalışma odaları bulunmaktadır. iinanın tamamı kalorifer ısıtmalıdır. İlk kalorifer esjsatı bu binada hizmete sokulmuştur. Önceleri kışlık- yazlık Marmara ve ikizler, azlık Özkan ve Yılmaz Sinemeları ile yeterli eylence yerlerine sahip olan kasabamızda, bir ek Kültür Sarayı'nda Belediye'nin sineması almıştır. Kültür Sarayı'ndaki yazlık sinema bölümü ise 1984 yılında yaşanan deprem onrasında hasar gördüğü gerekçesi ile kapalı tutulmaktadır.
Kasabamızdaki ilk içme suyu, Akkayrak (öyü civarındaki menbaadan Belediye Başkanı laşit Bey zamanında 1932 yılında getirilmiştir. :asih Saylan adında Moskova Üniversitesi Su jleri Bölümü mezunu ve Raşit Bey'in akrabası ilan bu kişinin suyun getirilmesinde önemli atkıları olmuştur. Akpınar içmesuyu 1961 -962 yıllarında Arabaalan içmesuyu 1965 yılında getirilmiştir. İçmesuyu Pompaj kuyuları 1975 yılında Belediye Başkanı Fethi USUMİ zamanında açtırılmıştır. Daha sonra 1987 yılında da ilçemize Osman Nuri BABİ zamanında da Panço Suyu getirilmiştir. Şehrin suyu yeterli olmayınca 1995 yılında Şükrü KEMERLİ tarafından Hoşoba Derin Kuyuları açılarak su ihtiyacı giderilmiştir. Kasabanın giriş köprüsünün sağındaki mezbaha ve salhaneler, 1964 yılında yapılan Biga-Çanakkale yolu üzerindeki yeni mezbaha ve buzhaneye nakledilmiştir. Halen hayvan kesimleri burada yapılmaktadır. Biga Belediyesi'nin meyve ve sebze hali, önceleri Türkiye Halk Bankası hizmet binasının bulunduğu yerde işlevini sürdürürken bu yerin bankaya satılmasından sonra, eski otogar içerisine nakledilmiş, burasının da iş merkezi yapılması sebebiyle 1986 yılında şimdiki otogarın arkasındaki yeni binasına taşınmıştır. Toptancı hali de buradadır.
Konut yapımı için kooperatifleşmenin gündeme geldiği yıllarda, toplu konuta öncülük eden Öğretmenler Konut Yapı Kooperatif i 'nden sonra kurulmaya başlanan konut kooperatifleri gibi Biga Belediyesi de konut açığını karşılamak amacıyla 1990 yılında kooperatif yoluyla toplu konut inşaatına başlamış ve 1996 yılında tamamlayarak 348 aileyi konut sahibi yapmıştır. İlçenin nüfus artışı ve konut açığını dikkate alan Biga Belediyesi 2.000 konutluk yeni Yeşilkent Toplu Konut inşaatlarına başlamıştır. Belediye Başkanı Şükrü KEMERLİ zamanında, büyük bir çevre düzenlemesi ve yol yapım çalışmaları başlatılmıştır. Belirli merkezlerde çiçeklik yapılarak, çevre güzelleştirilmiştir. Özellikle Bahriye Üçok Parkı ile çay yatağının diğer bölümü ağaçlandırılmış ve eklendirilmiş, ileriki yıllarda bir mesire yeri olması planlanmıştır. MEZARLIKLAR Kentin kuzeyinde ve güneyinde birer mezarlık alanı bulunmaktadır. Şehit alanı ile birlikte toplam mezarlık alanı 2.60 ha'dır. SPOR ALANLARI Spor alanları 4.964 ha'lık bir alanı oluşturmaktadır. YEŞİL ALAN Yerleşmede mülkiyeti belediyeye ait Terminal ile Biga Çayı arasındaki alan park-çay bahçesi ve piknik alanı olarak düzenlenmiştir. Yine Biga Çayı boyunca çay bahçeleri yer almaktadır. Bunlara ilaveten konut alanları arasında belediyece düzenlenmiş park ve çocuk bahçesi alanları bulunmaktadır. Mevcut toplam yeşil alan 3.62 ha olup, kişi başına 1.68 m2 yeşil alan düşmektedir, ancak bu da yetersizdir.